Ua ʻai wale kēia ʻano mū i ka nui niu o ka Pakipika. ʻĀnō, aia nō lākou ma Kauaʻi. 

Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina. Click here to read this article in English.

Ua ʻike ʻia nā puʻu ʻai niu ma Kauaʻi, a ʻo kēia ka manawa mua loa e ʻike ʻia ai ka puʻu ʻai niu ma waho aʻe o Oʻahu nei ma hope o kona hōʻea ʻana mai i Hawaiʻi i 10 mau makahiki aku nei. 

  • Civil Beat stories ma ka ʻōlelo Hawaiʻi

ʻElua puʻu o Kauaʻi i kokoke i ke kahua hoʻolulu mokulele o Līhuʻe, ua ola kekahi ma ka hale hoʻoili ʻōpala lau ma ka lā 31 o Mei, a ua make loa ka mea ʻē aʻe i ʻelua mau lā ma hope ma loko o kekahi ʻūmiʻi. 

ʻO ka ʻimi ʻana o ka Department of Agriculture ma Kauaʻi, he hana ia i hana ʻia ma hope o nā makahiki he nui e aʻo aku ana nā loea lāhulu haole a me nā mea noiʻi mū, e hoʻopilikia nui ʻia ana nō ko Hawaiʻi hiʻona ʻāina inā hele a laha ka puʻu kiwi. 

Māhuahua nā naio puʻu ʻai niu ma nā wahi i kohu like me nā hale hoʻoili ʻōpala lau, e laʻa ko Kauaʻi, kahi e loaʻa ai nā kūlana ʻoi loa no ka hoʻopiʻi ʻana. (David Croxford/Civil Beat/2023)

Pēlā nō ke ʻano, no ka mea, hou nā puʻu i ka ʻiʻo o nā kumu niu, a ʻo ka make ihola nō ia o ua mau niu la. 

Ua hele a laha loa kēia ʻano puʻu ma Oʻahu nei, a ma kinohi o kēia makahiki, ua hoʻolaha nā laekahi, ke kāohi nei lākou i ka hana ʻino ʻana a nā puʻu, a ʻaʻole hiki ke kīpaku ʻia ua mau puʻu nei mai kēia mokupuni mai. 

ʻO kekahi māhele o kēlā hoʻolālā, ʻo ia nō ka hōʻoia ʻana i ka huakaʻi ʻole ʻana o kēia ʻano puʻu i nā wahi ʻē aʻe. 

ʻO ka ʻōpala lau, he mea ia e halihali ai ka puʻu, ka mea nāna e hoʻopiʻi ma ka pulu a me ka nahelehele, a ʻo ia nō ka mea e huikau ai ka noʻonoʻo. 

No ka mea, loaʻa ʻē ka pulu he nui ma Kauaʻi, wahi a Mike Melzer, kahi lālā o ka Hui Hoʻoponopono Puʻu ʻAi Niu o ke Kulanui o Hawaiʻi. 

Lana ka manaʻo, e ʻimi ʻia ana ka haʻina no ka moʻolelo o kēia puʻu, no ka mea, ua hoʻouna ʻia kekahi ʻaʻaʻa hunaola o nā puʻu mai Kauaʻi a i ke Kulanui o Hawaiʻi ma Mānoa no ka noiʻi ʻana aku. 

“Lana koʻu manaʻo, he mau laʻana ʻē kūʻokoʻa kēia mau puʻu i hele mai nei ma o kekahi mokulele halihali ukana,” wahi a Melzer ma kekahi nīnauele. 

Eia naʻe, ua hoʻomākaukau ʻia nā ʻūmiʻi, a ke nānā pono aku nei nā kānaka i mea e ʻike ai i nā puʻu ʻē aʻe ma kēlā wahi i loaʻa ai nā puʻu ʻelua. 

Ke huakaʻi nei nā lālā hui mai ko UH hui CRB i Kauaʻi no ke kōkua ʻana iā DOA e hoʻomaopopo leʻa i ke kūlana. 

Ke hoʻolālā ʻia nei hoʻi ka hoʻouahi mū ʻana ma ka hale hoʻoili ʻōpala lau, a hoʻouna ʻia nā pono hana i Kauaʻi mai Oʻahu mai no ka hoʻomaʻemaʻe ʻana i nā wahi i loaʻa ai nā puʻu, a mahuʻi ʻia, e hana ana pēlā i kēia pule aʻe. 

ʻŌlelo ʻo Sharon Hurd, ka luna o DOA, ʻaʻole nui ke kālā no ke kāohi ʻana i ka puʻu ma mua, ʻaʻole nui hoʻi ka ʻike i pili i kēia ʻano puʻu, a ʻo ko lākou laha loa aʻela nō ia. 

Ua ʻai nā puʻu ʻai niu i ka hapalua o ka nui niu ma nā mokupuni Pakipika ʻē aʻe. (David Croxford/Civil Beat/2023)

ʻĀnō, ma hope o ka hoʻokaʻawale ʻia ʻana o ke kālā he $2 miliona mai ka moʻohelu kālā o ka mokuʻāina no ka hoʻoponopono ʻana i ka pilikia puʻu, e mākaukau ana nō paha ʻo Hawaiʻi e luku i kekahi nui puʻu e noho nei ma Kauaʻi. 

“Makemake nui mākou e hōʻoia i ka holo ʻole ʻana o kēia mea ma Kauaʻi,” wahi a Hurd ma kekahi ʻōlelo hoʻolaha. 

Akā, i kēia manawa, ʻaʻole hiki ke ʻike leʻa i ka nui o nā puʻu, wahi a Darcy Oishi o ka DOA ma ka māhele ʻo Plant Pest Control. 

Eia naʻe, ma muli o ka liʻiliʻi o ka huakaʻi ʻana o nā moku a me nā mokulele i Kauaʻi, a me nā mea ʻē aʻe, ua pūʻiwa nā kānaka i ka ʻike ʻana i kēia ʻano puʻu ma Kauaʻi, wahi a Oishi. 

“E paʻakikī ana nō kēia mau pule a mahina hoʻi,” wahi a Oishi ma kekahi nīnauele. “Akā, ʻoi loa aku kēia wahi ma mua o ko kākou wahi e kū nei ma ka makahiki 2013 ma Oʻahu nei.” 

Uku hapa ʻia ʻo “Hawaii Grown” e nā makana kālā maiā Stupski Foundation, Ulupono Fund ma ka Hawaii Community Foundation a me ka Frost Family Foundation.

Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.

Help power our public service journalism

As a local newsroom, Civil Beat has a unique public service role in times of crisis.

That’s why we’re committed to a paywall-free website and subscription-free content, so we can get vital information out to everyone, from all communities.

We are deploying a significant amount of our resources to covering the Maui fires, and your support ensures that we can pivot when these types of emergencies arise.

Make a gift to Civil Beat today and help power our nonprofit newsroom.

About the Author