Kā ka luna hoʻoponopono nota: Unuhi ʻia na Ākea Kahikina. Click here to read this article in English.

E aho e loaʻa i ka Pūʻali Kaua Moana hoʻokahi a ʻelua mau makahiki e hoʻoponopono i kahi papa helu o nā pilikia a me nā mea pōʻino palekana ma ka pono lako wāwahie ma Kapūkakī, ma mua o ka hoʻomaka ʻana o ka pūʻali koa e hoʻomaloʻo wāwahie i ke keʻena pōpilikia, wahi a ka noiʻi i hoʻolaha ʻia ma ka Pōʻalima mai kahi kepa mai na ka Pūʻali Kaua Moana.

Ka Ulana Pilina Badge Olelo Hawaii

Ua hai ʻia ʻo Simpson Gumpertz & Heger Inc. e ka Pūʻali Kaua Moana e mālama i kahi loiloi i ka pono lako. Ua koi ʻia ka loiloi ʻana e kahi kauoha pōulia na ke keʻena olakino mokuʻāina ma hope o ka loaʻa ʻana o ka wāwahie no Kapukakī ma ka wai inu o nā kamaʻāina ma Puʻuloa. 

Ua kuhi ʻo SGH i nā kia a me nā paipū “popopo loa,” ke kimeki e māwae a e heleleʻi ana, ke “kulu ʻino ʻana” ma o nā paia ana kimeki a me ka papahele, a me nā pani i ʻike ʻē ʻia ai ka luku ʻino ʻana. Ua kuhi pū hoʻi ke kepa i ka pono no ka pani ʻokoʻa ʻana i nā wahi like ʻole, wahi a ka mana noiʻi i hōʻemi ʻia. 

A report by a military contractor shows corrosion at the Red Hill fuel facility.
Eia kahi noiʻi na ke kepa pūʻali koa ke hōʻike aku nei i ka popopo ʻana ma ka pono lako wāwahie ma Kapūkakī.  Simpson Gumpertz & Heger, Inc./2022

He mau hopohopo ahi ko laila, wahi a ka noiʻi. ʻO nā waihona e hāpai ana i nā mea pēʻāhia, ʻaʻole nō i hoʻopaʻa pono ʻia ua mau waihona nei i ka papahele, a ʻaʻole hiki i kahi lumi hoʻomalu ma ka hale pauma ke kāohi i ka pahū ʻana. A inā ʻōlaʻi ka honua, ua kuhi ʻo SGH, e poloke ana nō paha ka mīkini hana uila. 

ʻO kekahi mau mea i kapa ʻia ʻo “satisfactory” ma nā loiloi i hala, ua kuhi ʻia lākou he pilikia e SGH, wahi a ka noiʻi. 

Ua hāpai ʻo SGH i nā ʻōlelo hoʻohali he 200 a ʻoi no ka hoʻoponopono ʻana, wahi a ka noiʻi. 

A report by a military contractor shows leakage at the Red Hill fuel facility.
Ua ʻike ʻia ke kulu ʻino ʻana ma kahi ana ma Kapūkakī.  Simpson Gumpertz & Heger, Inc./2022

“E koi kēia mau mea i ka hoʻoponopono ʻana ma mua o ka hoʻomaloʻo wāwahie, a e hana ʻia kekahi o ka hana ma ke ʻano he hana e holo nei ma Joint Base Pearl Harbor Hickam,” wahi a ka noiʻi. 

Ua ʻōlelo ka Hawaiʻi Department of Health ma ka Pōʻalima, e nui ana ka hoʻoponopono ʻana a e hoʻokomo ʻia ana ka ʻōnaehana hoʻomāhelehele holoʻokoʻa mai Kapūkakī a i ka wai o Puʻuloa. E pono ana nō i ka Pūʻali Kaua Moana ke haku i mau kaʻina hana hou e hōʻemi ʻia ai ka hiki ʻana o ke kulu ʻino o ka wāwahie, a e koi ʻia nā limahana e hoʻomākaukau ʻia no ka hōʻalo ʻana i ke kulu ʻino ʻana, no ka hana palekana ʻana a me ka pane kūpono ʻana i nā pōulia, wahi a DOH. 

Aia nō a pau ka hoʻoponopono ʻana, kuhi ke keʻena kūpale, he makahiki ka lōʻihi no ka hoʻomāloʻo wāwahie ʻana. 

“I loko nō o ka pono e hoʻomāloʻo wāwahie ma Kapūkakī, e mau ana nō ke koʻikoʻi o ka palekana o ka lehulehu a me ka ʻāina,” wahi a Kathleen Ho ma kahi ʻōlelo hoʻolaha, ʻo ia ko Hawaiʻi hope alakaʻi no ke olakino ʻāina. 

Ma lalo o kā DOH kauoha pōulia, e koi ʻia ka Pūʻali Kaua Moana e hoʻouna i kahi hoʻolālā a me kahi papa kuhikuhi manawa hoʻokō no ka hoʻomāloʻo wāwahie ma ka lā 30 o Iune a me kahi hoʻolālā no ka pani ʻokoʻa ʻana i ka pono lako ma ka lā 1 o Novemapa. 

ʻAʻole i pane maila ka Pūʻali Kaua Moana i nā nīnau ma ka ʻauinalā o ka Pōʻalima. 

A report by a military contractor shows corrosion at the Red Hill fuel facility.
Ua ʻike maka ʻia ka popopo loa ʻana i nā wahi he nui ma Kapūkakī.  Simpson Gumpertz & Heger, Inc./2022

ʻO ka noiʻi hou, he mea ia ma o nā noiʻi he nui i hoʻolaha ʻia ma o kēia mau makahiki e hōʻike ʻia ai nā pilikia nui ma Kapūkakī, wahi a David Kimo Frankel, ʻo ia kahi loio mālama ʻāina e hana ana no ka Sierra Club. 

“Ua lawa kēlā me kēia noiʻi no ka Pūʻali Kaua Moana e hoʻomaopopo ai, he pupule nō ka waiho ʻana i ka wāwahie ma ka pono lako ma Kapūkakī,” wahi āna. “Ua like ka hoʻoweliweli o kēia noiʻi ma ka makahiki 2022 me ko nā noiʻi ʻē aʻe. Wehewehe ia noiʻi i kahi pono lako i pono ai ka pani ʻokoʻa ʻia ʻana i mau kekeke aku nei.”

Ma kēia noiʻi i hoʻolaha mai nei, ua hoʻokomo ʻia ka ʻikepili a ka Pūʻali Kaua Moana i hōʻike ʻole aku ai ma kahi hihia kānāwai me ka Sierra Club i pili i kā ka Pūʻali Kaua Moana palapala noi e loaʻa ai kahi palapala ʻae mokuʻāina, wahi āna. 

“Inā hopohopo iki ka Pūʻali Kaua Moana i ka palekana, inā ʻaʻole lākou i hūnā i kēlā ʻikepili,” wahi āna. 

ʻO David Henkin, he luna loio no Earthjustice, ua ʻōlelo ʻo ia, nui kona hopohopo i ka papa kuhikuhi manawa i kuhi ʻia e ke kepa. 

“Ke ʻike ʻia ka loiloi hoʻoweliweli ʻana i ka ʻōnaepuni e heleleʻi nei ma ka pono lako ma Kapūkakī, ʻaʻole hiki iā kākou ke ʻāpono i ko ka Pūʻali Kaua Moana hoʻolohi ʻana i ka hoʻomaloʻo wāwahie,” wahi āna ma kahi ʻōlelo hoʻolaha. “Ma kēlā me kēia lā e noho ai ka wāwahie ma ka pono lako, he manawa nō paha ia e holo ʻokoʻa ai kahi ulia pōpilikia.”

Hiki iā ʻoe ke heluhelu i ka noiʻi he 880 ʻaoʻao ma ʻaneʻi.

Ua kākoʻo ʻia kēia papahana e ka ʻOhana o Harry Nathaniel, Levani Lipton, ka ʻOhana Mar, a me Lisa Kleissner.

Help power our public service journalism

As a local newsroom, Civil Beat has a unique public service role in times of crisis.

That’s why we’re committed to a paywall-free website and subscription-free content, so we can get vital information out to everyone, from all communities.

We are deploying a significant amount of our resources to covering the Maui fires, and your support ensures that we can pivot when these types of emergencies arise.

Make a gift to Civil Beat today and help power our nonprofit newsroom.

About the Author